تستر ترانزیستور دو رنگی

با استفاده از این تست کننده ترانزیستور میتوان به سرعت سالم بودن ترانزیستور، نوع ترانزیستور (منفی یا مثبت بودن ترانزیستور)، و پایه های ترانزیستور را با استفاده از یک LED دو رنگی مشخص کرد.

رنگ سبز نشان دهنده ترانزیستور نوع NPN و رنگ قرمزترانزیستور نوع PNP

اگر یک الکترونیک کار با تجربه باشید در نگاه اول متوجه می شوید که مدار ارائه شده در تصویر 1، یک نوسان ساز نا پایدار (Astable Multivibrator) است که در این مدار یک ترانزیستور NPN به صورت ثابت قرار دارد و ترانزیستور دیگر، ترانزیستوری است که باید مورد تست قرار گیرد. تنها فرقی که این مدار با یک مدار معمولی نوسان ساز دارد این است که پایه بیس ترانزیستور مورد آزمایش به جای اتصال به منبع تغذیه، از طریق مقاومت R5 به کلکتور خود ترانزیستور وصل شده است. مقاومت های R3 و R4 به عنوان مقسم ولتاژ استفاده شده اند و بدین ترتیب بایاس کردن پایه کلکتور و بیس ترانزیستور مورد بررسی با نصف ولتاژ تغذیه انجام می شود.

به همین خاطر میتوان LED دو رنگی را با یک کلید ساده از حالت NPN یعنی سبز به حالت PNP یعنی قرمز تغییر داد. با قرار دادن ترانزیستور در مدار، LED شروع به چشمک زدن میکند. مقاومت R6 (220 اهم) برای جبران تفاوت شدت نور بین زرد و قرمز است.

عملکرد:

ترانزیستوری که قرار است مورد آزمایش قرار گیرد باید در یک سوکت 5 پایه قرار داده شود. پایه های این سوکت به ترتیب E، B، C، E و B نام دارند. ترانزیستور را باید جوری در این سوکت قرار داد که هر سه پایه ترانزیستور در سه ترمینال مجاور هم سوکت قرار گیرند. در این صورت ما میتوانیم به 6 صورت یک ترانزیستور دو قطبی را در سوکت قرار دهیم. E-B-C، B-C-E، C-E-B و اگر ترانزیستور را بچرخانیم B-E-C،   E-C-B، C-B-E. برای ترانزیستور ها غیر قطبی یا همان ترانزیستور های فت (FET) ترکیب قرار دادن پایه ها به صورت S-G-D، G-D-S، D-S-G و G-S-D، S-D-G، D-G-S است.

این مدار نوسان ساز فقط زمانی که ترانزیستور به صورت صحیح نصب شود کار میکند. اگر نحوه قرار دادن ترانزیستور در مدار درست باشد LED دو رنگی شروع به چشمک زدن میکند.

در صورتی که ترانزیستور از نوع منفی باشد رنگ LED سبز می شود و در غیر این صورت قرمز می باشد. تنها یکی از شش حالت بیان شده باعث کارکرد صحیح مدار می شود. اگر اتصال پایه های E و C برعکس باشد ممکن است LED با برخی از ترانزیستور ها هم با نور کمتری شروع به چشمک زدن کند. بهر حال اتصالات اولیه همیشه ثابت است. برای ترانزیستور های نوع FET که دارای ساختار مشابهی باشند تنها میتوان پایه گیت را با قطعیت مشخص کرد. پایه های S و D را میتوان بدون از دست دادن نیرو جابجا کرد.

با استفاده از این تستر میتوان به راحتی و با سرعت پایه های ترانزیستور ها و سالم بودن آنها را تشخیص داد.

نکته:

نکته ای که در زمان تست باید مد نظر داشته باشید این است که تنها چشمک زدن LED است که به معنای صحت کار مدار و ترانزیستور است.

اگر هیچ نوری وجود نداشت و یا به صورت چشمک زن نبود و دائمی بود احتمالا پایه های ترانزیستور را اشتباه قرار داده اید. البته این احتمال هم وجود دارد که قطعه مورد نظر اصلا ترانزیستور نباشد و مثلا یک رگولاتور ولتاژ یا تریستور یا ترایاک باشد.

درپایان اگر نظر یا پیشنهادی در رابطه با مقاله داشتید حتما از قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.