ساخت منبع تغذیه با پاور کامپیوتر

در این پست آموزشی قصد ساخت یک منبع تغذیه آزمایشگاهی با توان مناسب را با استفاده از وسایل بازیافتی داریم. منبع تغذیه یکی از نیازهای اولیه یک آزمایشگاه الکترونیکی می باشد و با توجه به هزینه ای که باید برای خرید منابع تغذیه صرف شود ساخت یک نمونه خیلی ارزان قیمت آن منطقی است. این منبع تغذیه دارای تمامی ولتاژهای لازم برای یک الکترونیک کار می باشد. پاور کامپیوتر دارای ولتاژهای 3.3,5,12 ولت و دارای ولتاژ 12- و در پاورهای قدیمی ولتاژ 5- می باشد که ما در پروژه های الکترونیکی بیشتر به ولتاژهای 3.3,5,12 نیاز داریم. مهمترین نکته در ساخت این منبع تغذیه هزینه کم ساخت و در دسترس بودن لوازم و توان مناسب جهت انجام انواع پروژه های الکترونیکی است.

وسایل مورد نیاز برای ساخت منبع تغذیه

• پاور کامپیوتر (ترجیحا ATX)
• فیش رو پنلی
• روکش وارنیش
• کلید راکر یا کلنگی

ولتاژ سیم های موجود در پاور کامپیوتر

برای شروع ساخت ابتدا پاور را روشن می کنیم تا از سالم بودن آن مطمئن شویم. با زدن برق به پاور کار نمی کند و این نشانه خراب بودن آن نیست. سیم سبز  به یکی از زمین های مدار (سیم های مشکی) متصل می کنیم. در این لحظه باید پاور شروع به کار کند و یکی از نشانه های آن به راه افتادن فن پاور می باشد. بعد از آن پاور را خاموش می کنیم و آن را باز می کنیم. فقط به این نکته توجه شود که پاور در هنگام کار خازن های بزرگ موجود در ابتدای مدار را به مقدار زیادی شارژ میکند (تا 300 ولت) که باید از دشارژ شدن آن اطمینان حاصل کرد. سپس سیم ها را با مقدار دلخواه با سیم چین می بریم و آن ها را با توجه به ولتاژ خروجی دسته بندی می کنیم.

حالا تعداد زیادی سیم از هر رنگ داریم که برای جریان دهی سیم های هم رنگ را با هم موازی میکنیم و به هم لحیم می کنیم. طبق شماتیکی که در شکل زیر ارائه شده است سیم ها را به هم و در نهایت به فیش های پنلی متصل می کنیم.

همانطور که قبلا هم گفته شد برای شروع به کار پاور نیاز هست تا سیم سبز به زمین وصل شود. که در تصویر با استفاده از یک کلید این کار را انجام داده ایم. نکته ای که در اینجا باید به آن اشاره کرد وقتی پاور را به برق می زنیم پاور در حالت کلی کار نمی کند ولی در مد استندبای (سیم سبز به زمین متصل نشده) یک ولتاژ تولید می کند که آن را با 5vSB نشان می دهند.

مهمترین قسمت درست کردن این منبع تغذیه اضافه کردن یک بار به دو سر ولتاژ 5 ولت می باشد. در پاورهای قدیمی در صورت نبودن این بار پاور بعد از مدتی خاموش می شود. در پاورهای جدید نیز در صورت عدم حضور این بار ولتاژهای خروجی در مقدار نامی خود خروجی نمی دهند و 5 ولت بیشتر از ولتاژ نامی و 12 ولت کمتر از ولتاژ نامی می شود. با اتصال یک مقاومت 10 اهم با توان بالا (10 وات) این بار فراهم می شود. محل قرارگیری بار در تصویر مشخص است.

بر روی جعبه پاور به تعداد دلخواه در اندازه فیش های پنلی سوراخ هایی ایجاد می کنیم. سپس سیم ها را به فیش ها لحیم کرده و آنها را در جای مناسب قرار می دهیم. در نهایت منبع تغذیه ای به شکل زیر داریم که در اینجا همه ولتاژهای موجود در مدار دیده می شود.

• با اضافه کردن یک مدار رگولاتوری از نوع متغیر (مثل LM317) می توان یک ولتاژ متغیر نیز به این منبع اضافه کرد.
• برای جلوگیری از اتصالات داخلی برای قسمت های باز سیم ها از روکش وارنیش استفاده کنید.
• قرار دادن فیوز در این مدار اختیاری و برای حفاظت بیشتر مدارات در مقابل اضافه جریانات و اتصال کوتاه  می باشد.
• در پاورهای Green نیازی به فیوز نیست و مدارهای حفاظتی در مقابل اضافه جریانات و شوک های الکتریکی قرار داده شده است.