هوش مصنوعی می تواند نتیجه رای دادگاه را پیش بینی کند
دانشمندان عرصهی کامپیوتر توانستهاند تا با استفاده از هوش مصنوعی (AI) برنامهای طراحی کنند که بتواند نتیجهی حکم دادگاههای قضایی را پیشبینی کند. اطلاعات مربوط به ۶۰۰ پروندهی قضایی مربوط به دادگاه حقوق بشر اروپا (ECHR) به این برنامه داده شد تا بر پایهی آن آموزشهای لازم را ببیند. از این رو برنامه قادر بود که رای نهایی دادگاه را با دقت ۷۹ درصد پیشبینی کند. سازندگان در مورد این برنامه میگویند، این قابلیت را دارد که الگوهای رایج در دادگاهها را شناسایی کند. با این حال آنها باور ندارند که هوش مصنوعی بتواند به جای انسان بر مسند قضاوت بنشیند.
دکتر “نیکولاس آرتراس” سرپرست تیم تحقیقاتی این برنامه میگوید: “فکر نمی کنم که هنور برای ساخت یک هوش مصنوعی قضاوتکننده آماده یا حتی به آن نزدیک باشیم. هر چند که در حال حاضر دادگاهها از ابزارهای تحلیلی رایانهای زیادی استفاده میکنند اما به نظر من هوش مصنوعی هم میتواند در همین حدود کارآمد باشد.”
طی مطالعهی منتشر شده در ژورنال PeerJ Computer Science، برنامهی هوش مصنوعی با تجزیه و تحلیل موارد قضایی ارایه شده به ECHR کار کرده است. این موارد شامل خلاصهای از استدلالهای حقوقی، خلاصهای از سوابق پرونده و کلیاتی از قوانین مربوطه بوده است.این موارد به سه رکن اصلی حقوق بشر یعنی منع شکنجه و رفتار تحقیرآمیز، حق برخورداری از محاکمهی عادلانه و حق احترام به حریم خصوصی و زندگی خانوادگی پرداخته است.
روش کار برنامهی AI به این شکل است که الگوها را بررسی کرده و بین دادهها و حکم نهایی دادگاه ارتباط برقرار میکند. برای مثال بر مبنای شواهد ارایه شده، مطابق با کنوانسیون حقوق بشر اروپا، در مورد یک پرونده اعلام نقض حقوق بشر میکند.
پژوهشگران دریافتند که قضاوت در دادگاه بیشتر وابسته به مستندات پرونده است تا این که بر پایه استدلالهای حقوقی باشد. به این معنا که قضاوت بیش از آن که یک امر تشریفاتی باشد، موضوعی واقع گرایانه است. ضمن این که قضاوت باید منصفانه باشند نه این که بر مبنای قوانین تعریف شده در یک اپلیکیشن صورت بگیرد.
آلتراس در ادامه گفت:”هدف ما کشف کردن الگوهای تصمیمگیری در دستگاه قضایی بود. از این رو ادعایی مبنی بر به کار بردن روشی خاص در صدور حکم نداریم.” وی و همکار محققش در خصوص برنامهی AI می گویند که در اولویتبندی پروندهها میتواند مفید باشد. به عنوان مثال، پروندههای ناتمام زیادی وجود دارند که AI میتواند موارد برجستهی نقض حقوق و قوانین را در آنها پیدا کرده و آنها را به جریان بیاندازد. هر چند که امیدوار نیستیم که روزی کامپیوترها به جای انسان قضاوت کنند اما امید داریم که بتوانند در راستای قضاوتهای انسانیتر کارآمد واقع شوند.